Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου.
Έντονες αντιδράσεις προκαλεί η είδηση, ότι το ΤΑΙΠΕΔ ετοιμάζεται να βάλει πωλητήριο στην Εγνατία Οδό με σκοπό να την παραχωρήσει με “χαριστικό” τρόπο σε ιδιώτες για 30-40 χρόνια. Η πώληση θα γίνει με συνοπτικές διαδικασίες και με εξευτελιστικά χαμηλό ή ακόμη και μηδενικό τίμημα, που θα σπεύσουν να το εκμεταλλευθούν κυρίαρχα εργολαβικά συμφέροντα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βγαίνει στο σφυρί ο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος, μήκους 650 χιλιομέτρων της βόρειας Ελλάδας, που συνδέει τον Έβρο με την Ηγουμενίτσα. και που στοίχισε στο ελληνικό Δημόσιο για την κατασκευή του 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το Δημόσιο θα χάσει από την παραχώρηση 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ
Όπως δηλώνει ο πρόεδρος του συλλόγου εργαζομένων της “Εγνατίας Οδού Α.Ε.” κ. Δ. Σημαιοφορίδης, “το ελληνικό Δημόσιο θα χάσει περίπου 1,5 δισ. ευρώ από την παραχώρηση του αυτοκινητόδρομου, ενώ η διαδικασία της παραχώρησης αναμένεται -σύμφωνα και με τις επιταγές της τρόικας- να ξεκινήσει μέσα στον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο, ώστε σε έναν χρόνο να έχει προκύψει ο αγοραστής”. Ο ίδιος εκτιμά, ότι θα προηγηθεί ΚΥΑ, που θα καθορίζει το σύστημα ηλεκτρονικών διοδίων, ώστε να περιλαμβάνεται στον διαγωνισμό, παρά το γεγονός, ότι η «Εγνατία Οδός Α.Ε.» είναι ήδη έτοιμη να δρομολογήσει το σύστημα ηλεκτρονικών διοδίων.
Η εταιρεία του Δημοσίου «Εγνατία Οδός Α.Ε.» ιδρύθηκε το 1995 με σκοπό να εκτελέσει το έργο κατασκευής και ολοκλήρωσης της οδού. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1997 και ολοκληρώθηκαν το 2009, ενώ το έργο κόστισε συνολικά 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία πλήρωσαν οι Ελληνες φορολογούμενοι. Η «Εγνατία Οδός Α.Ε.» πήρε επίσης δάνεια από ευρωπαϊκές τράπεζες, ύψους 1,1 δισ. ευρώ, από τα οποία απέμεινε προς αποπληρωμή μόνον ένα υπόλοιπο ύψους 165 εκατ. ευρώ. Τα δάνεια έχουν αποπληρωθεί σε μεγάλο βαθμό από τα διόδια και υπολογίζεται ότι σε 5 χρόνια θα έχουν εξοφληθεί πλήρως. “Τα δάνεια θα είχαν ήδη αποπληρωθεί αν δίνονταν στην «Εγνατία Οδό Α.Ε.» κονδύλια ύψους 300 εκατ. ευρώ, που είχε εγκρίνει το Δημόσιο για το έργο, αλλά ποτέ δεν έφτασαν στον προορισμό τους”, τονίζει στις δηλώσεις του ο κ. Σημαιοφορίδης.
Αυτή τη στιγμή η τιμή των διοδίων της Εγνατίας Οδού είναι στο μισό της τιμής των διοδίων των άλλων αυτοκινητόδρομων της χώρας, καθώς έχει 7 συμβατικούς σταθμούς διοδίων και μόνον 15,6 ευρώ χρέωση για όλη την διαδρομή των 650 χλμ., σε ολοκληρωμένο αυτοκινητόδρομο ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Για εφέτος τα έσοδα από τα διόδια αγγίζουν τα 60 εκατομμύρια ευρώ, που είναι ήδη πολύ περισσότερα από τα ετήσια έξοδα λειτουργίας και της ελαφράς συντήρησης του δρόμου, που δεν ξεπερνούν συνολικά τα 30 εκατ. ευρώ.
Θα εγκαταστήσουν άμεσα 12 -17 νέους σταθμούς διοδίων
Το ΤΑΙΠΕΔ ετοιμάζεται να προχωρήσει τις επόμενες ημέρες σε προκήρυξη εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού και των κάθετων αξόνων.
Έχοντας αναλάβει ήδη την διοίκηση της «Εγνατία Οδός Α.Ε.», συνδυάζει την επιχείρηση πώλησης του αυτοκινητοδρόμου, με απόφαση άμεσης εγκατάστασης 12 έως 17 νέων σταθμών διοδίων κατά μήκος του άξονα. Πράγμα που, όπως καταγγέλλεται, θα έχει ως συνέπεια να εκτιναχθεί στα ύψη το κόστος των μετακινήσεων για τους διερχόμενους οδηγούς και την μεταφορά προϊόντων.
Η απόφαση αυτή ακυρώνει την δέσμευση, που έχει αναλάβει το Υπουργείο Υποδομών να εφαρμοστεί στην Εγνατία Οδό αναλογικό σύστημα δίκαιης χρέωσης διοδίων, με βάση την διανυόμενη απόσταση.
Η εταιρεία, σύμφωνα με εισηγήσεις των αρμοδίων στελεχών της, είναι έτοιμη να εφαρμόσει άμεσα το σύστημα των αναλογικών ηλεκτρονικών διοδίων. Προωθείται, όμως, από το ΤΑΙΠΕΔ, όπως στους ημιτελείς αυτοκινητοδρόμους με συμβάσεις παραχώρησης, το εισπρακτικό σύστημα των πυκνών σταθμών διοδίων, που σημαίνει, ότι από την Ηγουμενίτσα μέχρι τον Εβρο θα μπουν εισπρακτικές μπάρες ανά περίπου 25 χιλιόμετρα, χωρίς τεκμηρίωση και χωρίς επικαιροποιημένη μελέτη των κυκλοφοριακών φόρτων της οδού.
Στόχος της απόφασης του ΤΑΙΠΕΔ εκτιμάται, ότι είναι, αφ’ ενός μεν να εκτινάξει τα έσοδα του μελλοντικού ιδιώτη και αφ’ετέρου να τον απαλλάξει από το κόστος εγκατάστασης των νέων σταθμών και συστημάτων είσπραξης διοδίων, με το οποίο λίγο πριν απ” την απόπειρα ιδιωτικοποίησης θα επιβαρυνθεί το ελληνικό Δημόσιο.
Ο σύλλογος εργαζομένων της Εγνατίας Οδού καταγγέλει την πώληση αυτή “με τις αιφνιδιαστικές και αδιαφανείς διαδικασίες, καθώς επιχειρείται ένα “ξεπούλημα” χωρίς σοβαρή μελέτη και αποτίμηση της πραγματικής αξίας του δρόμου, με «προίκα» τα νέα διόδια, και, μάλιστα, με υπερεκτιμημένα τα ετήσια έξοδα λειτουργίας του αυτοκινητοδρόμου”.
Οι πέντε λόγοι που κρίνουν ασύμφορη την πώληση της Εγνατίας Οδού
Παρουσιάζει, μάλιστα, αναλυτικά πέντε βασικούς λόγους, για τους οποίους είναι αντίθετος και ζητεί να μην προχωρήσει από το ΤΑΙΠΕΔ η διαδικασία πώλησης:
1) Ζημία για το Δημόσιο.
Η σχεδιαζόμενη παραχώρηση στον στρατηγικό τομέα των δικτύων μεταφορών, και μάλιστα με υποεκτιμημένα από το ΤΑΙΠΕΔ έσοδα, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση συμφέρουσα προοπτική για το ελληνικό Δημόσιο. Με 7 συμβατικούς σταθμούς και με μόνο 15,6 ευρώ χρέωση για όλη την διαδρομή των 650 χλμ. σε ολοκληρωμένο αυτοκινητόδρομο ευρωπαϊκών προδιαγραφών, τα έσοδα για φέτος αγγίζουν τα 60 εκατ. ευρώ, που είναι ήδη πολύ περισσότερα από τα ετήσια έξοδα λειτουργίας και ελαφράς συντήρησης, που δεν ξεπερνούν τα 30 εκατ. ευρώ.
2)Απώλεια εσόδων.
Η οικονομική, επιτυχής και πολύχρονη διαχείριση του σύγχρονου αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού από την εταιρεία «Εγνατία Οδός Α.Ε.», από το 2005, μπορεί να αποφέρει σημαντικό πλεόνασμα υπέρ του Δημοσίου, με σημερινή χρέωση σημαντικά χαμηλότερη από τη χρέωση στους άλλους ημιτελείς και παραχωρημένους αυτοκινητόδρομους της χώρας.
3) Πώληση με χαμηλό τίμημα.
Δεν πρέπει να εκχωρηθεί ένας δρόμος που στοίχισε 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ, σε περίοδο μειωμένων εσόδων, λόγω οικονομικής κρίσης, διότι το αποτέλεσμα θα είναι να παραχωρηθεί με χαμηλό τίμημα ή ακόμη και χωρίς ουσιαστικό τίμημα! Πώς μπορεί να έχει η πώληση αναπτυξιακή στόχευση, όταν αναλάβει μία ιδιωτική εταιρεία, ελληνική ή ξένη, την είσπραξη των διοδίων, αναλαμβάνοντας ταυτόχρονα υπερεκτιμημένες ευθύνες στον τομέα λειτουργίας και συντήρησης, γενικώς και αορίστως καθορισμένες, τη στιγμή που σήμερα το ελληνικό Δημόσιο εισπράττει απευθείας τα διόδια μέσω της εταιρείας «Εγνατία Οδός Α.Ε.», που έχει αποδεδειγμένα την τεχνογνωσία και την εμπειρία να συντηρήσει και να λειτουργήσει τον αυτοκινητόδρομο;
4) Χάνονται επενδύσεις υποδομών.
Η χρηστή διαχείριση της οδού από την «Εγνατία Οδός Α.Ε.» εξασφαλίζει τα έξοδα συντήρησης και λειτουργίας της και αποπληρώνει τις μειωμένες πλέον δανειακές της υποχρεώσεις, τις οποίες ανέλαβε αποκλειστικά για την ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου. Αν το ελληνικό Δημόσιο επέστρεφε, ως όφειλε, εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από έργα που έχει επιτυχώς διεκπεραιώσει η εταιρεία και που ποτέ δεν έχει χρηματοδοτηθεί για αυτά, το μικρό πλέον υπόλοιπο χρέος της προς την τράπεζα, ύψους 165 περίπου εκατομμυρίων, θα είχε ήδη αποπληρωθεί. Ακόμη όμως και έτσι, μετά το πέρας της πενταετίας που απαιτείται για την αποπληρωμή του δανείου, το πλεόνασμα που θα προκύπτει, μπορεί να διατεθεί για επενδύσεις σε έργα υποδομής της χώρας και στην συντήρηση του εναλλακτικού οδικού δικτύου της περιοχής, που σήμερα έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί (π.χ. διέλευση Κατάρας), και
5) Ζημία για τους χρήστες.
Ο δημόσιος χαρακτήρας της οδού αποφέρει όφελος στον χρήστη της, λόγω του μειωμένου κόστους διέλευσης ανά χιλιόμετρο για αυτόν, σε σχέση με τους υπόλοιπους ημιτελείς αυτοκινητόδρομους της χώρας. Στην περίπτωση του ιδιώτη επενδυτή, το κόστος για τον χρήστη αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, χωρίς κανένα άλλο όφελος για την ελληνική οικονομία, καθώς ο υπό παραχώρηση αυτοκινητόδρομος είναι ολοκληρωμένος κατασκευαστικά και ως εκ τούτου, ούτε νέες επενδύσεις μεγάλου μεγέθους απαιτείται να γίνουν, ούτε νέες θέσεις εργασίας πρόκειται να δημιουργηθούν”.
