Τι προτρέπει προς τους νέους ο ομότιμος καθηγητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Βασίλης Αναγνωστόπουλος; Ο ίδιος δηλώνει πάντως πως θα πρέπει να προσέχουν στις κομματικές παγίδες.
“Δεν ωφελεί να κατακεραυνώσω μόνο την πολιτική ως πηγή των κακών, όπως δεν ωφελεί ένας γενικευμένος μυκτηρισμός. Το καλό ξεκινάει από μέσα μας, καλλιεργείται βιωματικά και προβάλλει ως ασπίδα μπρος στη λαίλαπα του κακού. Και, τέλος, αυτή η ασπίδα είναι η σωστή εκπαίδευση και παιδεία. Αυτή είναι και η ιστορία μας”, σημειώνει ανάμεσα σε άλλα.
Ο κ. Β. Δ. Αναγνωστόπουλος γεννήθηκε στον Άγιο Γεώργιο Δομοκού και σπούδασε με υποτροφία Κλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και συμπλήρωσε τις σπουδές του στη Γερμανία. Υπηρέτησε ως φιλόλογος στη δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση. Καθηγητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, δίδαξε από το 1989 έως το 2008, οπότε και βγήκε στη σύνταξη. Έχει κατευθύνει τη δράση του σε εκπαιδευτικά, κοινωνικά και πολιτιστικά ζητήματα. Ασχολείται με την κριτική του βιβλίου, ιδιαίτερα με την έρευνα και τη μελέτη της παιδικής λογοτεχνίας, καθώς και με τη λαϊκή παράδοση, τον λαϊκό πολιτισμό και γλώσσα.
-Εκτιμάτε πως η Ελληνική κοινωνία σήμερα ιδιαίτερα στους τομείς του πολιτισμού, της παιδείας αλλά κυρίως της πολιτικής διέρχεται βαθιά κρίση; Ποια η δική σας άποψη; Υπάρχει φως στον ορίζοντα για κάτι καλύτερο;
“Το πρόβλημα της κρίσης γενικά είναι, μπορούμε να πούμε, διαχρονικό, που σημαίνει τη μετάβαση από μια κατάσταση – συνήθως παραδοσιακών αρχών και αξιών – σε μια άλλη διαφορετική. Έτσι η κρίση μπορεί να έχει καλά και κακά αποτελέσματα. Δεν θα συμφωνούσα ότι ο πολιτισμός διέρχεται κρίση, αν εννοούμε με τον όρο αυτό τις πολυποίκιλες εκδηλώσεις καλλιτεχνικές, πνευματικές κ.ά. Αντίθετα στο χώρο της παιδείας και της πολιτικής φαίνεται ότι δημιουργούνται ρήγματα και χάσματα που προοιωνίζονται κάτι διαφορετικό. Να ευχηθούμε όμως να ‘ναι καλά και σωστά προσανατολισμένο για την ελληνική κοινωνία”.
-Πιστεύετε πώς το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχει η νέα γενιά; Πώς κρίνετε τη σημερινή συμπεριφορά και πρακτική των νέων σε βασικούς τομείς της καθημερινότητας; Φταίνε οι ίδιοι ή κάποιοι άλλοι; Ποια είναι η δική σας γνώμη;
“Το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχουμε εμείς οι μεγάλοι, η πολιτεία, η εκκλησία, η εκπαίδευση. Να θυμηθούμε το λόγο της Γαλάτειας Καζαντζάκη για τους νέους: “Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω”. Πώς δηλαδή να κρίνω τη συμπεριφορά των νέων, αν δεν λάβω υπόψη μου τις αιτιώδεις συνθήκες που την εκτρέφουν; Πώς να λιθοβολήσω τους νέους, όταν απλά αντιγράφουν τη δική μου ηθική; Πώς να κατηγορήσω τους νέους για έλλειψη οράματος, αφού η κοινωνία μας είναι βουτηγμένη στην απληστία του κέρδους και την περιφρόνηση των αξιών;”.
-Τι πρέπει να γίνει ώστε να ελπίζουμε για κάτι καλύτερο στο άμεσο μέλλον; Ως ποιο βαθμό οι πολιτικοί έχουν βλάψει βασικές πτυχές οργάνωσης και λειτουργίας της Ελληνικής κοινωνίας εδώ και αρκετές δεκαετίες;
“Η πραγμάτωση της ελπίδας για το καλύτερο προϋποθέτει ριζικές αλλαγές και πόνο πολύ. Χρειάζεται σύνεση και συναίνεση για τα μείζονα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα (εδώ εννοούνται και τα εκπαιδευτικά). Απαιτείται ψυχραιμία και ειλικρινές ενδιαφέρον για την πάσχουσα γύρω πραγματικότητα. Δεν ωφελεί να κατακεραυνώσω μόνο την πολιτική ως πηγή των κακών, όπως δεν ωφελεί ένας γενικευμένος μυκτηρισμός. Το καλό ξεκινάει από μέσα μας, καλλιεργείται βιωματικά και προβάλλει ως ασπίδα μπρος στη λαίλαπα του κακού. Και, τέλος, αυτή η ασπίδα είναι η σωστή εκπαίδευση και παιδεία. Αυτή είναι και η ιστορία μας”.
-Ποιες συμβουλές θα δίνατε σήμερα τους νέους όσον αφορά τη σχέση που πρέπει να έχουν με την πολιτική; Πώς μπορούν να αξιοποιήσουν τη νιότη τους;
“Οι νέοι έχουν και μάτια και αυτιά. Βλέπουν και ακούν ό,τι συμβαίνει γύρω τους. Σ’ αυτό το γίγνεσθαι συμμετέχουν. Πρέπει να συμμετέχουν. Εκεί που πρέπει να προσέχουν είναι οι κομματικές παγίδες. Να αρνούνται να γίνονται υποχείρια εξαρτήματα του τυφλού κομματισμού. Θα τους έλεγα, λοιπόν: Φυλάξτε την πολύτιμη νιότη σας, μην την καταναλώνετε στην απατηλή καθημερινότητα. Αξιοποιήστε την μέσα από την εκπαίδευση, τις σπουδές, τα βιβλία. Αναζητήστε τη γνώση και την αλήθεια μέσα από τη γνώση. Επενδύστε σε αξίες και αρχές και οραματισθείτε ένα καλύτερο μέλλον. Χρέος σας να μας πείσετε για τα όνειρα σας. Έτσι δεν θα αναγκαστείτε αύριο να επαναλάβετε τα λόγια του ποιητή Βάρναλη:
Αχ πού ‘σαι νιότη
που ‘λεγες πως
θα γινόμουν άλλος
Οι δρόμοι του μέλλοντος σας ανήκουν. Εσείς θα τους περπατήσετε”.