Γράφει ο Κώστας Χ. Χρυσόγονος*,  Καθηγητής Νομικής Α.Π.Θ.

Το σημερινό οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας εκφράζεται κυρίως μέσα από τα υπέρογκα δίδυμα ελλείμματα, δηλ. το δημοσιονομικό και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών (εξωτερικών) συναλλαγών. Η «συνταγή» της εσωτερικής υποτίμησης, την οποία μας έχει επιβάλει η περιβόητη «τρόικα», έχει οδηγήσει στον περιορισμό των ελλειμμάτων αυτών περίπου στο μισό την τελευταία διετία, αλλά με υπέρμετρο κόστος για την ελληνική οικονομία που καταρρέει και για την κοινωνία που βρίσκεται σε κατάσταση ανθρωπιστικής κρίσης. Η συνέχιση της ίδιας συνταγής επιτείνει τον φαύλο κύκλο ύφεσης- ελλειμμάτων- μέτρων-ύφεσης και μας ωθεί στην κατεύθυνση της κατάρρευσης του πολιτικού συστήματος και της κοινωνικής έκρηξης. Παρά ταύτα και αντίθετα προς την κοινή λογική οι δανειστές μας επιμένουν ότι αυτός είναι ο μόνος δρόμος για τη χώρα μας.

Η αλήθεια είναι διαφορετική. Η ελληνική υπερχρέωση είχε νωρίτερα από το 2009 προσλάβει τέτοιες διαστάσεις ώστε η αντιμετώπισή της με «συμβατικά» μέσα να είναι ανέφικτη. Τούτο έγινε αργά αντιληπτό και έτσι προχωρήσαμε καθυστερημένα και με λάθος τρόπο (π.χ. σε ό,τι αφορά τα φυσικά πρόσωπα-ομολογιούχους) στο «κούρεμα» του χρέους (PSI). Πέρα από αυτό όμως απαιτούνται και άλλες κινήσεις έκτακτης ανάγκης, ώστε η δημοσιονομική προσαρμογή να μην μεταφράζεται σε μείωση της αγοραστικής ικανότητας του καταναλωτικού κοινού για ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες και να μη συνεπιφέρει την κατάρρευση της εθνικής οικονομίας.

Τέτοιες κινήσεις επιτρέπονται, υπό προϋποθέσεις, από το ευρωπαϊκό δίκαιο. Το άρθρο 347 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπει σε κάθε κράτος-μέλος να λάβει μονομερώς μέτρα σχετικά με τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς (π.χ. επιβολή δασμών στις εισαγωγές) σε περίπτωση, μεταξύ άλλων, «σοβαρής εσωτερικής διαταραχής της δημοσίας τάξεως». Η Ελλάδα αντιμετωπίζει σήμερα μια τέτοια διαταραχή, όπως πιστοποιείται τόσο από τις επαναλαμβανόμενες μαζικές διαμαρτυρίες με βίαια επιμέρους επεισόδια από τον Δεκέμβριο του 2008 και μετά, όσο και από την κατακόρυφη άνοδο της βίαιης εγκληματικότητας γενικά. Μπορεί άρα να επικαλεσθεί το άρθρο 347 και να περιστείλει το δημοσιονομικό έλλειμμα με την προσωρινή επιβολή δασμών, ιδίως σε εισαγόμενα διαρκή καταναλωτικά αγαθά πολυτελείας, ενώ παράλληλα με τον τρόπο αυτόν θα καταπολεμηθεί και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Τα μέτρα αυτά θα αρθούν σ’ ένα εύλογο διάστημα (π.χ. δύο ή τριών ετών) και αφού στο μεταξύ θα έχει ομαλοποιηθεί κάπως η οικονομική κατάσταση και θα έχει ενθαρρυνθεί η στροφή των καταναλωτών προς τα ελληνικά προϊόντα.

Η Επιτροπή και τα άλλα κράτη-μέλη της Ένωσης θα μπορούσαν βέβαια να προσφύγουν στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ζητώντας να διαπιστωθεί η καταχρηστική εφαρμογή από την Ελλάδα του άρθρου 347. Ωστόσο μια τέτοια προσφυγή δεν είναι βέβαιο ότι θα γίνει δεκτή, όπως δεν έγινε δεκτή και η αντίστοιχη προσφυγή της Επιτροπής στην υπόθεση του embargo που είχε επιβάλλει η χώρα μας κατά της FYROM τη δεκαετία του 1990. Εξάλλου η δικαστική εκκρεμότητα αναμένεται ούτως ή άλλως να διαρκέσει αρκετό χρόνο, ο οποίος θα είναι χρόνος κερδισμένος για τη χώρα μας. Το ερώτημα όμως είναι κατά πόσο η ελληνική πολιτική τάξη έχει σήμερα το σθένος να προασπίσει το εθνικό συμφέρον ή αντίθετα είναι, για τους δικούς της λόγους, εγκλωβισμένη στην γραμμή της υποταγής.

*Γεννήθηκε στις Σέρρες το 1961. Πτυχίο του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1983 με βαθμό άριστα (9.90/10). Διδάκτορας του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αννοβέρου Γερμανίας το 1987 με βαθμό magna cum laude. Λέκτορας του Τμήματος  Νομικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1990, επίκουρος καθηγητής το 1993, αναπληρωτής καθηγητής το 1999, καθηγητής το 2003. Μέλος της Κεντρικής Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής το 1993-1995, του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης το 1994-1997, του Δ.Σ. της ΕΤΒΑ το 1999-2001. Σύμβουλος Σπουδών του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης το 1994-1997, Αντιπρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου 2003-2011. Έχει συμμετάσχει ως εισηγητής σε μεγάλο αριθμό επιστημονικών συνεδρίων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει δημοσιεύσει 15 βιβλία και περισσότερες από 70 μελέτες. Ξένες γλώσσες: Αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά. Είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ