| Την Κυριακή 23 Ιουλίου 2023, εγκαινιάστηκε η ανακαινισμένη Συναγωγή Καλ Σαλώμ της Κω στο πλαίσιο εκδηλώσεων που διοργάνωσαν ο Δήμος Κω, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος (ΚΙΣΕ), η Αστική Εταιρεία Ιπποκράτης και η Διαχειριστική Επιτροπή της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ρόδου. Η ανακαίνιση της Συναγωγής της Κω, την οποία επιμελήθηκε ο Αρχιτέκτων Ηλίας Μεσσίνας, υλοποιήθηκε με τη συνεργασία του Δήμου Κω, του ΚΙΣΕ και της Αστικής Εταιρείας Ιπποκράτης, κατόπιν υπογραφής σχετικού Μνημονίου, με στόχο την αξιοποίηση της Συναγωγής και την αναβάθμιση του ρόλου της στη ζωή του νησιού ως θρησκευτικού χώρου, αλλά και ως τόπου μνήμης, γνώσης και πολιτισμού.Τα εγκαίνια -που έγιναν με τη σκέψη όλων στις πυρκαγιές που πλήττουν τη γειτονική Ρόδο- σηματοδότησαν την επαναλειτουργία της Συναγωγής ύστερα από 78 χρόνια από την εκτόπιση των Εβραίων του νησιού από τους Ναζί, τον Ιούλιο του 1944, και την εξόντωσή τους στο Άουσβιτς.Κατά την επίσκεψη στο εβραϊκό νεκροταφείο, η οποία προηγήθηκε των εγκαινίων, ο Ραββίνος Αθηνών Γκαμπριέλ Νεγρίν ανέπεμψε επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη των Εβραίων του νησιού, παρουσία του Δημάρχου Κω Θεοδόση Νικηταρά, της Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου και της ΑΕ Ιπποκράτης Διονυσίας Τελλή, του Ιμάμη της μουσουλμανικής κοινότητας Ιρφάν Τράμπα και εκπροσώπων του Ελληνικού Εβραϊσμού.Ακολούθησαν τα εγκαίνια της Συναγωγής, που ξεκίνησαν με τα θυρανοίξια που τέλεσε ο Ραββίνος Αθηνών. Οι πόρτες της Συναγωγής άνοιξαν, οι εκπρόσωποι των Αρχών του νησιού και του Ελληνικού Εβραϊσμού, όπως και απλοί δημότες της Κω, πέρασαν στο εσωτερικό της ακολουθώντας τη τελετουργική είσοδο του Σέφερ Τορά, δωρεά της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών, το οποίο μετέφερε ο Ντίμη-Ντέιβιντ Οψυμούλης (το γένος Μενασσέ), συγγενής του τελευταίου Εβραίου κατοίκου της Κω του Μισέλ Μενασσέ.Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν οι μεζουζότ στην κεντρική είσοδο, από τον Πρόεδρο του ΚΙΣΕ Δαυίδ Σαλτιέλ, και στις πόρτες της Συναγωγής από τον Ραββίνο Αθηνών και την Πρόεδρο της Ι.Κ. Ρόδου Κλαούντια Ρέστη.Την εκδήλωση συντόνισε ο εκπρόσωπος της ΑΕ Ιπποκράτης Δρ. Δημήτρης Κ. Γερούκαλης, ο οποίος αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα του έργου και στους δεσμούς που τον ενώνουν με τον εβραϊσμό αφιερώνοντας τη δική του συμβολή στον «αδελφικό φίλο και συμμαθητή του Άρη Φόρνη ο οποίος έφυγε πρόωρα από τη ζωή». (Διαβάστε εδώ τα εισαγωγικά σχόλια του κ. Δ. Γερούκαλη).Ο Ραββίνος Γκαμπριέλ Νεγρίν έψαλε τις προσευχές και τις ευλογίες και ακολούθησαν οι χαιρετισμοί των επισήμων.Ο Γ.Γ. του ΚΙΣΕ Βίκτωρ Ελιέζερ διάβασε μήνυμα του Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων κ. Γιώργου Καλαντζή, ο οποίος δεν μπόρεσε να παραστεί λόγω των καθυστερήσεων των πτήσεων. «Η διπλή χρήση του χώρου, δηλ. ως χώρος πολιτισμού και χώρος λατρείας του Θεού αποτελεί ένα άριστο παράδειγμα που ξεπερνά τα όρια του νησιού, και για το οποίο είμαστε όλοι υπερήφανοι», σημείωσε στο μήνυμά του ο ΓΓ Θρησκευμάτων. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ στην ομιλία του τόνισε τους -από αρχαιοτάτων χρόνων- δεσμούς του νησιού με την εβραϊκή κοινότητα, αναφέροντας ότι ο Απόστολος Παύλος κήρυξε στη Συναγωγή της Κω κατά την επίσκεψή του στο νησί το 57 μ.Χ. Ανέφερε δε ότι «οι σχέσεις της Εβραϊκής Κοινότητος με τους Χριστιανούς κατοίκους του νησιού ήταν πάντοτε τόσο καλές, ώστε όταν έφθασε στο νησί ο πρώτος μετά την Ενσωμάτωση Επίσκοπος, ο Μητροπολίτης Κώου Εμμανουήλ, κι επειδή η Μητροπολιτική Οικία ήταν κατεστραμμένη από τον σεισμό του 1933, προσεκλήθη εγκαρδίως και φιλοφρόνως από τους Εβραίους ιδιοκτήτες της περίφημης Βίλλας Μενασέ, για να διαμείνει σε αυτή». Ο Μητροπολίτης Κώου Ναθαναήλ κατέληξε συγχαίροντας όλους όσους συνέβαλαν στην αποκατάσταση της Συναγωγής». Ο Δήμαρχος Κω κ. Θεοδόσης Νικηταράς, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι ο Δήμος Κω διέσωσε, συντήρησε και προστάτεψε το κτιριακό συγκρότημα της Συναγωγής «από ιερή υποχρέωση προς τους συμπατριώτες μας Εβραίους και την ιστορία της κοινωνίας μας». Τόνισε, επίσης, ότι «Η νέα λειτουργία της πρώην Συναγωγής για θρησκευτικές και μουσειακές δράσεις συμβάλλει στην αξιοποίηση της περιουσίας του Δήμου μας. Αναδεικνύει το ιστορικό κτιριακό συγκρότημα. Προσδίδει αίγλη στον χώρο και αναβαθμίζει την λειτουργία του. Προσφέρει στην τουριστική ανάπτυξη του νησιού μας. Αυτή η συνεργασία είναι επωφελής για τον Δήμο και την κοινωνία μας». Ο Πρόεδρος του ΚΙΣΕ Δαυίδ Σαλτιέλ στον χαιρετισμό του τόνισε ότι «η ανακαινισμένη Συναγωγή της Κω εκπέμπει πολλαπλά μηνύματα: για τη μακραίωνη ιστορία των Εβραίων της Κω, για τη σημασία της διατήρησης της εβραϊκής πολιτισμικής κληρονομιάς, και κυρίως για την αδελφοσύνη. Διότι είναι οι άρρηκτοι δεσμοί φιλίας και το πνεύμα της άριστης συνεργασίας με τον Δήμο Κω και την Αστική Εταιρεία Ιπποκράτης, που μας οδήγησαν στην ολοκλήρωση του έργου ανακαίνισης και στη σημερινή λαμπρή τελετή». Η Πρόεδρος της Αστικής Εταιρείας Ιπποκράτης Διονυσία Τελλή στην προσφώνησή της ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Τα σημερινά εγκαίνια είναι μνημόσυνο στη μνήμη των Εβραίων της Κω, είναι υπόμνηση τι σημαίνει η λαίλαπα του Ναζισμού και είναι η αφετηρία της συνάντησης των πολιτισμών και της αναγνώρισης του Άλλου. Ως πρόεδρος του ΔΣ της ΑΕ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ, αισθάνομαι υπερήφανη για τον ρόλο μας σε ένα τόσο σημαντικό για το νησί έργο». Ο Αρχιτέκτονας Ηλίας Μεσσίνας, λόγω των καθυστερήσεων στις πτήσεις, έφτασε στο τέλος της εκδήλωσης και δεν κατέστη δυνατόν να κάνει την ομιλία του που ήταν εστιασμένη στο ιστορικό του έργου ανακαίνισης της Συναγωγής (διαβάστε την παρουσίαση εδώ). Ωστόσο, μαζί με τον Ραββίνο, τον Πρόεδρο του ΚΙΣΕ και τον επιστημονικό διευθυντή της ΑΕ Ιπποκράτης κ. Γερούκαλη, ο Ηλίας Μεσσίνας τοποθέτησε το νέο παρόχετ της Συναγωγής και την τέταρτη μεζουζά, την οποία δώρισε στη Συναγωγή.Μετά τις ομιλίες ο Δήμαρχος Θ. Νικηταράς και η Πρόεδρος της ΑΕ Ιπποκράτης Δ. Τελλή προσέφεραν το επετειακό λεύκωμα «Η Κως προ του σεισμού του 1933», του ιατρού και συγγραφέως Κώστα Κογιόπουλου, στον Πρόεδρο του ΚΙΣΕ Δαυίδ Σαλτιέλ, τον Ραββίνο Αθηνών και τον Πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών Αλβέρτο Ταραμπουλούς.Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με συναυλία της σοπράνο Μαριάντζελας Χατζησταματίου, που ερμήνευσε εβραϊκά τραγούδια από τη ρωμανιώτικη και τη σεφαραδίτικη παράδοση μαζί με το συγκρότημα Pellegrinaggio al levante.Στα εγκαίνια παρέστησαν, επίσης, ο Ιμάμης της μουσουλμανικής κοινότητας Ιρφάν Τράμπα, ο Φρούραρχος Κω Διοικητής της 80ης ΑΔΤΕ Αρ. Καβαρλίγκος, ο Διοικητής του Ναυτικού Σταθμού του ΠΝ Πλοίαρχος Γεω. Σταματόγιαννης, ο Επίτιμος Αρχηγός ΓΕΣ Κων. Γκίνης και πλήθος κόσμου.Η πρώτη εκδήλωση στην ανακαινισμένη Συναγωγή της έγινε το απόγευμα της Κυριακής 23.7.23, και περιελάμβανε την παρουσίαση των βιβλίων του Αρχιτέκτονα Ηλία Μεσσίνα «Καάλ Σαλώμ: Η Συναγωγή της Κω» (εκδ. Ιπποκράτης, Κως 2023) και «Το Συναγώι» (εκδ. Ινφογνώμων, Αθήνα 2023). ENGLISH * PRESS RELEASE INAUGURATION OF THE RENOVATED SYNAGOGUE OF KOSOn Sunday, July 23, 2023, the renovated Kaal Shalom Synagogue of Kos was inaugurated during a series of events organized by the Municipality of Kos, the Central Board of Jewish Communities in Greece (KIS), the Civic Society Hippocrates and the Administrative Committee of the Jewish Community of Rhodes.The renovation of the Synagogue of Kos, which was supervised by the Architect Elias Messinas, was made possible thanks to the cooperation of the Municipality of Kos, KIS and the Civic Society Hippocrates, following the signing of a Memorandum of Cooperation, aiming at utilizing the Synagogue and upgrading its role in the life of the island as a religious place, but also as a place of remembrance, knowledge and culture.The inauguration -which took place with everyone thinking of the fires affecting neighboring Rhodes – marked the re-opening of the Synagogue after 78 years since the deportation of the island’s Jews by the Nazis in July 1944 and their extermination in Auschwitz.At a visit to the Jewish cemetery, which preceded the opening, the Rabbi of Athens Gabriel Negrin delivered a memorial service in memory of the Jews of the island, in the presence of the Mayor Mr. Theodosis Nikitaras, the President of the Municipal Council and of the Hippocrates Civic Society Dionysia Telli, the Imam of the Muslim community Irfan Trampa and representatives of the Greek Jewry.This was followed by the inauguration of the Synagogue, which began with the ‘opening of doors’ ceremony, recited by the Rabbi of Athens. Representatives of the local authorities and of the Greek Jewry entered the Synagogue accompanying the ritual entrance of the Sepher Torah -donation of the Athens Jewish Community- carried by Dimi-David Opsimoulis, a relative of the last Jew of Kos, Michel Menashe. Subsequently, the mezuzot were placed at the main entrance, by the President of KIS David Saltiel, and at the doors of the Synagogue by the Rabbi of Athens and the President of the Jewish Community of Rhodes Claudia Restis.The event was coordinated by the representative of Hippokrates Dr. Dimitris K. Geroukalis, who referred to the importance of the work and the ties that unite it with the Jewish Community, dedicating his own contribution to “his brotherly friend and classmate Aris Fornis who passed away prematurely”. Rabbi Gabriel Negrin chanted the prayers and blessings, followed by the greetings of the dignitaries.The Secretary General of KIS Victor Eliezer read a message from the General Secretary of Religious Affairs, of the Greek Ministry of Education, Mr. Giorgos Kalantzis, who was unable to attend due to flight delays. “The dual use of the space, i.e. as a place of culture and a place of worship of God, is an excellent example that goes beyond the limits of the island, and of which we are all proud”, noted the Secretary General of Religious Affairs in his message. His Holiness the Metropolitan Bishop of Kos and Nisyros, Mr. Nathanael, in his speech emphasized the ties of the island with the Jewish community since ancient times, mentioning that the Apostle Paul preached in the Synagogue of Kos during his visit to the island in 57 AD. He also mentioned that “the relations of the Jewish Community with the Christian population of the island have always been so good that when the first Metropolitan Bishop of Kos Emmanuel arrived on the island -after the Integration, and because the Metropolitan House was destroyed by the earthquake of 1933, he was cordially and complimentarily invited by the Jewish owners of the famous Villa Menashe, to stay in it”. Metropolitan Nathanael of Kos concluded his speech by congratulating all those who contributed to the restoration of the Synagogue.” The Mayor of Kos, Mr. Theodosis Nikitaras, among others, stated that the Municipality of Kos saved, maintained and protected the building complex of the Synagogue “out of a sacred obligation to our Jewish fellow citizens and the history of our society”. He also emphasized that “The new function of the former Synagogue for religious and museum activities contributes to the upscaling of the property of our city. It highlights the historic building complex. It upgrades its function. It contributes to the touristic development of our island. This cooperation is beneficial for the Municipality and our society”.The President of KIS David Saltiel in his address emphasized that “the renovated Synagogue of Kos sends multiple messages: about the centuries-old history of the Jews of Kos, about the importance of preserving the Jewish cultural heritage, and above all about brotherhood. Because it is the unbreakable ties of friendship and the spirit of excellent cooperation with the Municipality of Kos and the Civic Society Hippocrates, which led us to the completion of the renovation project and to today’s ceremony”. The President of the Hippocrates Civic Society, Dionysia Telli, said in her address, among other things: “Today’s inauguration is a memorial dedicated to the memory of the Jews of Kos, it is a reminder of what the rampage of Nazism means and it is the starting point for interaction of cultures and respect of the ‘Other’. As the president of the Board of Directors of HIPPOKRATES, I feel proud of our role in such an important project for the island”. Architect Elias Messinas, due to flight delays, arrived at the end of the event and it was not possible to make his speech which was focused on the history of the renovation project of the Synagogue. However, together with the Rabbi, the President of KIS and the scientific director of Hippokrates, Mr. Geroukalis, Elias Messinas installed the Synagogue’s new Parohet and the fourth mezuzah, which he donated to the Synagogue.After the speeches, Mayor T. Nikitaras and the President of Ippokrates D. Telli offered the anniversary album “Kos before the earthquake of 1933”, by the doctor and author Kostas Kogiopoulos, to the President of KIS David Saltiel, the Rabbi of Athens and the President of the Jewish Community of Athens Albertos Taramboulos.The event ended with a concert by the soprano Mariangela Hadjistamatiou, who performed Jewish songs from the Romanian and Sephardic traditions together with the band “Pellegrinaggio al levante”.The first event in the renovated Synagogue of Kos took place in the afternoon of Sunday 23.7.23, and included the presentation of Architect Elias Messina’s books “Kaal Shalom: The Synagogue of Kos” (published by Hippokratis, Kos 2023) and “The Synagogue” (published by Infognomon, Athens 2023). |
|---|
 | COPYRIGHT ΚΙΣΕ 2023 | www.kis.gr |
|---|
