Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου.
Στην συμφωνία, που επετεύχθη στο Eurogroup της Τρίτης για το ελληνικό ζήτημα και τα ασαφή της σημεία, αναφέρεται ανάλυση του αμερικανικού κέντρου στρατηγικών μελετών και αναλύσεων “Stratfor”.
Η επίτευξη της συμφωνίας δεν σημαίνει, ότι τελείωσαν τα προβλήματά της Ελλάδας, σημειώνει το “Stratfor”, ενώ, αναφορικά με το χρέος τονίζει, πως η ελάφρυνση θα εφαρμοστεί ουσιαστικά μετά από δύο χρόνια, κατά την διάρκεια των οποίων η Αθήνα πρέπει να προχωρήσει σε μειώσεις δαπανών και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, που θα συνεχίσουν να πυροδοτούν αστάθεια στην χώρα.
«Δύο χρόνια είναι πολλά στο πλαίσιο μια ευρωπαϊκής κρίσης, που εξελίσσεται συνεχώς. Τόσα πολλά, που οι υποσχέσεις, οι οποίες δόθηκαν τώρα, μπορεί να ξεχαστούν εύκολα στο μέλλον», τονίζει χαρακτηριστικά το “Stratfor”, σχετικά με την υπόσχεση των Ευρωπαίων για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
“Οι δανειστές υποσχέθηκαν στην Αθήνα ελάφρυνση χρέους, κάτι που αποτελεί επιτυχία για το κυβερνών κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Παρ, όλα αυτά, τμήματα της συμφωνίας παραμένουν ασαφή και πολλά από τα κρίσιμα στοιχεία της δεν θα εφαρμοστούν στο άμεσο μέλλον”
Η ανάλυση του “Stratfor” αναφέρει τα εξης:
“Κατά την διάρκεια της ελληνική κρίσης υπήρξαν πολλές συναντήσεις των Ευρωπαίων, που κατέληξαν σε δύσκολους συμβιβασμούς. Η τελευταία τέτοια συνάντηση ολοκληρώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 25ης Μαΐου, μετά από 11 ώρες συζητήσεων ανάμεσα στους Υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης. Η Ελλάδα και οι δανειστές κατέληξαν σε μία συμφωνία, που θα αποτρέψει προσωρινά μια παύση πληρωμών από την Ελλάδα και θα επιτρέψει την εκταμίευση των χρημάτων, που χρειάζεται η Αθήνα για να λειτουργήσει τους επόμενους μήνες. Ακόμη πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι το γεγονός, ότι οι δανειστές υποσχέθηκαν στην Αθήνα ελάφρυνση χρέους, κάτι που αποτελεί επιτυχία για το κυβερνών κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Παρ, όλα αυτά, τμήματα της συμφωνίας παραμένουν ασαφή και πολλά από τα κρίσιμα στοιχεία της δεν θα εφαρμοστούν στο άμεσο μέλλον.
“Καθώς οι υποχρεώσεις της χώρας θα είναι πιο διαχειρίσιμες μετά τον Ιούλιο, οι δανειστές της Αθήνας εγγυήθηκαν, ότι η Ελλάδα ούτε θα χρεωκοπήσει, ούτε θα βγει από την ευρωζώνη αυτή την χρονιά”
Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα θα λάβει 10.3 δισεκατομμύρια ευρώ τους επόμενους μήνες, με την πρώτη δόση των 7,5 δισεκατομμυρίων ευρω τον Ιούνιο. Τα ποσά αυτά θα είναι επαρκή για να επιτρέψουν στην Αθήνα να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της τον Ιούνιο και τον Ιούλιο και να αποφύγει μια παύση πληρωμών στο άμεσο μέλλον. Θα δώσει, επίσης, στην ελληνική Κυβέρνηση κάποιο χρόνο. Καθώς οι υποχρεώσεις της χώρας θα είναι πιο διαχειρίσιμες μετά τον Ιούλιο, οι δανειστές της Αθήνας εγγυήθηκαν, ότι η Ελλάδα ούτε θα χρεωκοπήσει, ούτε θα βγει από την ευρωζώνη αυτή την χρονιά.
Ο αντίκτυπος, ωστόσο, της συμφωνίας θα επεκταθεί και μετά το 2016. Οι δανειστές της Ελλάδας δεσμεύθηκαν να χορηγήσουν στην Αθήνα ελάφρυνση χρέους και παρά το γεγονός, ότι οι λεπτομέρειες της υπόσχεσης δεν έχουν ακόμη ξεκαθαριστεί, το Eurogroup συμφώνησε να αξιολογήσει την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
“Η χορήγηση χαμηλότερων επιτοκίων, η αποπληρωμή των κερδών των ομολόγων, που έχει η ΕΚΤ και η χρήση χρημάτων του πακέτου διάσωσης για την εξαγορά των πιο ακριβών δανείων, που χορηγήθηκαν από το ΔΝΤ, ήταν ορισμένα από τα θέματα, που συζητήθηκαν”
Θα εξετάσει, επίσης, τρόπους για να διατηρήσει το ποσό, που θα πηγαίνει για την αποπληρωμή των χρεών της χώρας κάτω από το 15% του ΑΕΠ μέχρι το 2030 και κάτω από το 20% μετά το 2030. Η χορήγηση χαμηλότερων επιτοκίων, η αποπληρωμή των κερδών των ομολόγων, που έχει η ΕΚΤ και η χρήση χρημάτων του πακέτου διάσωσης για την εξαγορά των πιο ακριβών δανείων, που χορηγήθηκαν από το ΔΝΤ, ήταν ορισμένα από τα θέματα, που συζητήθηκαν κατά την διάρκεια της τελευταίας συνάντησης των Υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης. Όμως, οι περισσότερες από αυτές τις ευκαιρίες θα είναι διαθέσιμες μόνον μετά το πέρας του τρέχοντος προγράμματος, στα μέσα του 2018.
“Παρ’ ότι η συμφωνία της 25ης Μαΐου δεν θα εξαλείψει εντελώς τις κοινωνικές αναταραχές και τις διαφωνίες μέσα στο κυβερνών κόμμα, θα δώσει στον Αλέξη Τσίπρα κάποιο περιθώριο να παρουσιάσει την συμφωνία ως ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση”
Τα παραπάνω θα δώσουν στον Αλέξη Τσίπρα ένα περιθώριο στο εσωτερικό της χώρας του. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός έχει διαβεβαιώσει τους ψηφοφόρους του, ότι τα επώδυνα μέτρα λιτότητας, που πέρασαν από την Βουλή τους τελευταίους μήνες, ήταν μια απαραίτητη προϋπόθεση για την ελάφρυνση χρέους. Παρ’ ότι η συμφωνία της 25ης Μαΐου δεν θα εξαλείψει εντελώς τις κοινωνικές αναταραχές και τις διαφωνίες μέσα στο κυβερνών κόμμα, θα δώσει στον Αλέξη Τσίπρα κάποιο περιθώριο να παρουσιάσει την συμφωνία ως ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση.
Η Γερμανία θα μπορέσει, επίσης, να χρησιμοποιήσει την συμφωνία προς όφελός της. Επειδή το Βερολίνο είναι αντίθετο σε ένα ενδεχόμενο “κούρεμα” του ελληνικού χρέους, η υπόσχεση για μείωση επιτοκίων στο μέλλον και για παράταση των χρόνων αποπληρωμής, αποτελεί έναν αποδεκτό συμβιβασμό για την γερμανική Κυβέρνηση. Η καθυστέρηση της συγκεκριμενοποίησης των κινήσεων της ελάφρυνσης μέχρι τα μέσα του 2018 δίνει, επίσης, στην Άνγκελα Μέρκελ και την διακυβέρνησή της μια δυνατότητα να αφήσει στην άκρη το ακανθώδες αυτό ζήτημα μέχρι την ολοκλήρωση των γερμανικών εκλογών, στα τέλη του 2017.
“Η αναβολή, ωστόσο, της εφαρμογής της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους συνηγορεί στο συμπέρασμα, ότι τα κράτη της Βόρειας Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, κατάφεραν να πιέσουν το ΔΝΤ να υποχωρήσει στο χρονοδιάγραμμά του
Ο νέος ρόλος του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα εξυπηρετεί επίσης τα συμφέροντα του Βερολίνου. Στο παρελθόν το ΔΝΤ είχε αρνηθεί να συμμετάσχει σε ένα πακέτο διάσωσης, που δεν θα περιλαμβάνει ελάφρυνση χρέους, μια στάση που έθεσε το Ταμείο σε τροχιά σύγκρουσης με την Γερμανία. Λίγες μόλις ημέρες πριν την συνάντηση των Υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, το ΔΝΤ έφθασε στο σημείο να ζητήσει εμπροσθοβαρή και άνευ όρων ελάφρυνση χρέους για την Αθήνα. Η απόφαση του Eurogroup να παραχωρήσει ελάφρυνση χρέους προς την Ελλάδα ήταν μια υποχώρηση προς το Ταμείο. Η αναβολή, ωστόσο, της εφαρμογής της ελάφρυνσης συνηγορεί στο συμπέρασμα, ότι τα κράτη της Βόρειας Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, κατάφεραν να πιέσουν το ΔΝΤ να υποχωρήσει στο χρονοδιάγραμμά του. Μετά το πέρας της συνεδρίασης του Eurogroup, το ΔΝΤ ανέφερε, ότι θα μπορούσε να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα μέχρι το τέλος.
“Δεν είναι η πρώτη φορά, που η Ε.Ε. υπόσχεται στην Ελλάδα, ότι θα απαλύνει το βάρος του χρέους της και δεν υπάρχει καμία εγγύηση, ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο θα κρατήσει”
Η επίτευξη της συμφωνίας δεν σημαίνει, όμως, ότι τελείωσαν τα προβλήματά της Ελλάδας.
Από τώρα μέχρι το 2018, η Αθήνα πρέπει να προχωρήσει σε μειώσεις δαπανών και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, που θα συνεχίσουν να πυροδοτούν αστάθεια στην χώρα. Η υπόσχεση μιας μελλοντικής ελάφρυνσης χρέους δεν θα κάνει την ζωή εκατομμυρίων Ελλήνων ευκολότερη. Εν τω μεταξύ, η απειλή μιας οικονομικής και πολιτικής αστάθειας, που μπορεί να αγγίξει άλλες χώρες της Ε.Ε. -στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο- εξακολουθεί να επικρέμεται πάνω από την Ελλάδα.
Δεν είναι η πρώτη φορά, που η Ε.Ε. υπόσχεται στην Ελλάδα, ότι θα απαλύνει το βάρος του χρέους της και δεν υπάρχει καμία εγγύηση, ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο θα κρατήσει.
“Δύο χρόνια είναι πολλά στο πλαίσιο μια ευρωπαϊκής κρίσης, που εξελίσσεται συνεχώς, τόσα πολλά, που οι υποσχέσεις, που έγιναν σήμερα, μπορεί να ξεχαστούν εύκολα στο μέλλον”
Η Ένωση είχε κάνει μια παρόμοια συμφωνία με την ελληνική Κυβέρνηση στα τέλη του 2011, αλλά η αλλαγή του ελληνικού πολιτικού περιβάλλοντος δηλητηρίασε την σχέση μεταξύ των δύο.
Μια ανάλογη αλλαγή στην ηγεσία, είτε στην Ελλάδα, είτε στην Βόρεια Ευρώπη, θα μπορούσε να διακόψει αυτή την σχέση για ακόμη μία φορά. Ας μην ξεχνάμε, ότι η Γερμανία και άλλες χώρες θα έχουν εκλογές εντός του 2017 και οι συντηρητικές και ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις είναι πολύ πιθανόν να σημειώσουν σημαντικά κέρδη στις χώρες αυτές. Δύο χρόνια είναι πολλά στο πλαίσιο μια ευρωπαϊκής κρίσης, που εξελίσσεται συνεχώς. Τόσα πολλά, που οι υποσχέσεις, που έγιναν σήμερα, μπορεί να ξεχαστούν εύκολα στο μέλλον.