-Τα μεγάλα ερωτηματικά και τα διλήμματα για την πορεία της γειτονικής μας χώρας μετά την χθεσινη μεγάλη εκλογική νίκη του τουρκικού συντηρητικού ισλαμικού κόμματος.
Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου.
Με ποιόν τρόπο θα κυβερνήσει από εδώ και πέρα την Τουρκία το “Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης”;
Αυτό είναι το κυρίαρχο ερώτημα, που τίθεται πλέον, μετά την μεγάλη εκλογική νίκη και την απόκτηση αυτοδυναμίας του συντηρητικού ισλαμικού κόμματος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις χθεσινές, πρόωρες βουλευτικές εκλογές στην γειτονική μας χώρα.
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, η αυτοδυναμία του “Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης” (ΑΚΡ), έρχεται με το ποσοστό του 49,4% (316 έδρες), που φαίνεται να συγκεντρώνει, ενώ κατά τις εκλογές της 7ης Ιουνίου 2015 το κόμμα αυτό είχε ποσοστό 40,87% και 258 έδρες.
Τα αποτελέσματα των χθεσινών βουλευτικών εκλογών στην Τουρκία έδειξαν καθολική άνοδο του “Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης”, καθολική πτώση του ακροδεξιού Κόμματος του “Εθνικιστικού Κινήματος” και του φιλοκουρδικού “Δημοκρατικού Κόμματος των λαών” και αυξομειώσεις, που έχουν ως αποτέλεσμα την διατήρηση των δυνάμεων, για λογαριασμό του “Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος”.
Το “Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης” του Ερντογάν καρπώθηκε εξολοκλήρου τις απώλειες των ακροδεξιών και ένα μέρος των ψήφων του φιλοκουρδικού κόμματος
Με βάση το 95,5% των ψήφων, το “Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα” συγκεντρώνει το 25,4% και 134 έδρες (24,95% και 132 έδρες τον Ιούνιο) και το ακροδεξιό Κόμμα του “Εθνικιστικού Κινήματος” το 12,0% και 41έδρες (16,29% και 80 έδρες τον Ιούνιο), ενώ το φιλοκουρδικό “Δημοκρατικό Κόμμα των λαών”, που κάποια στιγμή φάνηκε να μην μπορεί ξεπεράσει το 10% των ψήφων, συγκεντρώνέι το 10,5% και 59 έδρες (13,12% και 80 έδρες τον Ιούνιο).
Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν, ότι το “Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης” καρπώθηκε εξολοκλήρου τις απώλειες των ακροδεξιών και ένα μέρος των ψήφων του φιλοκουρδικού κόμματος, ενώ το κύριο και βασικό ερώτημα, που προκύπτει τώρα, είναι, το πώς θα ασκήσει εξουσία μετά την μεγάλη αυτή εκλογική του νίκη. Στο βαθμό που η νίκη οδηγήσει σε πολιτική μέθη και ταυτόχρονα γίνουν πράξη οι διάφορες «απειλές», που διατύπωναν προεκλογικά, στελέχη του και δημοσιογράφοι, που πρόσκεινται σε αυτό, εναντίον της αντιπολίτευσης και των αντιπολιτευόμενων μέσων ενημέρωσης, τότε η πόλωση και η εκρηκτική κατάσταση μπορεί να πάρει ανεπανάληπτες διαστάσεις.
Η νέα τουρκική Κυβέρνηση θα στριμωχθεί πολύ, αν επιμείνει στην έντονη στάση της εναντίον, τόσο του ‘Ασαντ, όσο και των Κούρδων της Συρίας
Αξίζει να σημειωθεί, ότι περίπου 400.000 αστυνομικοί και στρατοχωροφύλακες είχαν κινητοποιηθεί κυρίως στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας, με στόχο την ομαλή διεξαγωγή των εκλογών, ενώ ξένοι παρατηρητές κατήγγειλαν εκλογικές παρατυπίες, καθώς «σε αυτό το τμήμα της χώρας, η ελεύθερη διεξαγωγή της προεκλογικής εκστρατείας περιστάλθηκε σημαντικά λόγω των άσχημων συνθηκών, κυρίως στις περιοχές, όπου έχει κηρυχθεί απαγόρευση κυκλοφορίας»
Η δήλωση αυτή έγινε απο την αποστολή του Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) στην Τουρκία.
Η νέα Κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί, εκτός από το Κουρδικό ζήτημα και ένα διεθνές θέμα, που συνδέεται μεταξύ άλλων και με το Κουρδικό: Σε μία φάση, όπου η Ρωσία, αλλά και οι ΗΠΑ κάνουν αισθητή την στρατιωτική τους παρουσία στην Συρία, υπέρ του Άσαντ οι πρώτοι, και υπέρ των Κούρδων οι δεύτεροι, η νέα Κυβέρνηση θα στριμωχθεί πολύ, αν επιμείνει στην έντονη στάση της εναντίον, τόσο του ‘Ασαντ, όσο και των Κούρδων της Συρίας.
Αν εξασφαλίσει 15 ακόμη πρόσθετες έδρες, το “Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης” θα προχωρήσει σε αναθεώρηση του Συντάγματος, με σκοπό την μετάβαση σε προεδρικό σύστημα
Ένα δεύτερο ερώτημα είναι, αν το “Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης” θα επιχειρήσει να προχωρήσει σε αναθεώρηση του Συντάγματος, με σκοπό την μετάβαση σε προεδρικό σύστημα. Αυτό προϋποθέτει την ψήφο 330 βουλευτών.
Με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, το “Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης” θα χρειαστεί πρόσθετες 15 έδρες. Αν τις βρει, ψηφίζεται στην τουρκική Βουλή η αναθεώρηση και στην συνέχεια εγκρίνεται ή όχι, η αναθεώρηση, με δημοψήφισμα. Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, με την οποία μπορεί να αναθεωρηθεί το Σύνταγμα απευθείας και δίχως δημοψήφισμα, είναι αυτή των 367 εδρών.
Ο Τούρκος Πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου, σχολιάζοντας με ικανοποίηση τα αποτελέσματα της εκλογικής αναμέτρησης είπε, ότι πρόκειται για νίκη της Δημοκρατίας, ενώ στον λογαριασμό του στα social media ανήρτησε το tweet: «Δόξα τω Θεώ».
Η ανατρεπτική νίκη, σε μέγεθος ποσοστών, του “Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης” στην Τουρκία, είναι σίγουρο, πώς έχει εκπλήξει αρκετούς. Με πολωτικές κινήσεις ή ακόμα και με γραφικές υποσχέσεις “να βρεί νύφες σε γαμπρούς”, το κόμμα του Ερντογάν κατάφερε να δημιουργήσει μονοκομματική Κυβέρνηση.
Οι ξένες μεγάλες ομάδες δυνάμεων και συμφερόντων, θα έχουν στο πρόσωπο του Ερντογάν έναν συνομιλητή με εξαιρετικά μεγάλη δύναμη σε διαπραγματεύσεις
Όμως, όπως εκτιμούν ειδικοί αναλυτές, το ποσοστό του 50%, που του εξασφαλίζει σχεδόν πλήρη αυτοδυναμία, συνάδει και στα παρακάτω συμπεράσματα.
1. Η Τουρκία θα έχει ακόμα μεγαλύτερες αντιθέσεις και προβλήματα. Η αλαζονεία και ο υπέρμετρος εγωισμός του ηγέτη του “Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης” Ερντογάν θα έχει συνέχεια και θεμέλιο στο να πράξει ακόμα περισσότερα, όσον αφορά την φίμωση του Τύπου, χειραγώγηση καταστάσεων αλλά και εκκαθάριση αντιπάλων με “δημοκρατικό τρόπο”.
2. Οι ξένες μεγάλες ομάδες δυνάμεων και συμφερόντων, θα έχουν στο πρόσωπο του Ερντογάν έναν συνομιλητή, που, ναι μεν θεωρείται ασταθής και επικίνδυνος, αλλά θα έχει υποστήριξη από το 50% των Τούρκων περίπου επί συνόλου (88% συμμετοχή!!! ), κάτι, που του δίνει εξαιρετικά μεγάλη δύναμη σε διαπραγματεύσεις. Παράλληλα, θα είναι εκείνος, που θα μπορεί να απαιτήσει ή και να διαπραγματευτεί με τρίτους θέματα, που ήδη είχε εκκινήσει και από όσο φαίνεται, θα συνεχίσει.
Ο πολύ ισχυρός Ερντογάν, αν δεν αντιμετωπιστεί έξυπνα, μπορεί να γίνει ακόμα πιο επικίνδυνος για την Ελλάδα, από ότι η πολιτική του αντιπολίτευση, αν δεν αντιμετωπιστεί έξυπνα
3. Για την Ελλάδα το αποτέλεσμα αυτό είναι και καλό και κακό. Είναι καλό, διότι ο Ερντογάν είναι κάποιος, που ήδη γνωρίζουμε και ξέρουμε, πώς λειτουργεί και πώς διαπραγματεύεται, σε αντίθεση με το Εθνικιστικό ή και το Δημοκρατικό κόμμα, που είχαν γενικά μια πιο έτοιμη σκληρή πολιτική στο τραπέζι. Αυτό, όμως, θα εξαρτηθεί από εμάς, στο πώς θα το χειριστούμε και πώς θα πλήξουμε τα ευάλωττα σημεία του Ερντογάν, που είναι κυρίως η αλαζονεία και ο υπέρμετρος εγωισμός του. Για την Ελλάδα μπορεί, λοιπόν, να είναι καλό το εκλογικό αποτέλεσμα στην Τουρκία, αλλά έχει και ενα κακό: Το ότι η Τουρκία εδώ και καιρό ασκεί μια πολιτική, που μετριαζόταν, καθώς δεν είχε και πλήρη στήριξη και αυτονομία από το εσωτερικό της. Ο πολύ ισχυρός Ερντογάν, αν δεν αντιμετωπιστεί έξυπνα, μπορεί να γίνει ακόμα πιο επικίνδυνος από ότι η πολιτική του αντιπολίτευση.
Θα ήταν λάθος για την Τουρκία η απομόνωση των 14 εκατομμυρίων Κούρδων της χώρας και ακόμα πιο καταστρεπτικό, αν ενισχυθεί η πολεμική στάση απέναντι τους εκτός συνόρων
4. Αναφορικά με τους Κούρδους, η πόλωση, που υπάρχει αυτή την στιγμή, δεν θα βγεί σε καλό, αν συνεχιστεί. Αν το Κουρδικό κόμμα, ακόμα και με το ποσοστό του 10% -από το 13% (που προκύπτει απο την πολωτική συμμετοχή των Τούρκων)- πιεστεί με μόνο κριτήριο το ποσοστό του, να μην εκφράζεται δημοκρατικά αλλά και να περιορίσει επιδιώξεις, πολύ σύντομα τα προβλήματα στο εσωτερικό της Τουρκίας θα γίνουν τεράστια. Ειδικότερα, μάλιστα, όταν οι Κούρδοι είναι έτοιμοι για να δώσουν τα πάντα για το δικό τους κράτος στα σύνορα της Τουρκίας, ακόμα και αν στην αρχή το κάνουν εκτός αυτών, σε Συρία και Ιράκ. Με έναν πληθυσμό άνω των 14 εκατομμυρίων στην Τουρκία, θα ήταν λάθος η απομόνωση τους και ακόμα πιο καταστρεπτικό, αν ενισχυθεί η πολεμική στάση απέναντι τους εκτός συνόρων.
Το δίλημμα του Ερντογάν στο θέμα της συνεργασίας του με το “Ισλαμικό Κράτος”
5. Ο Ερντογάν έχει στενές εμπορικές συνεργασίες μαζί με τους φανατικούς Ισλαμιστές της τρομοκρατικής οργάνωσης του “χαλιφάτου”. Η ενίσχυση του σε θέση εξουσίας θα φέρει ίσως και κλιμάκωση των σχέσεων, είτε προς τα αρνητικά, είτε προς τα θετικά στοιχεία, που θεωρούνται, οτι υπάρχουν μέσα στο “χαλιφάτο”. Αυτό θα εξαρτηθεί από την στάση των Ρώσων και των ΗΠΑ. Οπότε, είτε θα συνεργαστεί μαζί τους ο Ερντογάν και θα έχει αλλαγή στάσης απέναντι στο “Ισλαμικό Κράτος”, αποκόπτοντάς το και ενισχύοντας παράλληλα την θέση των Κούρδων, είτε θα παραμείνει, ως έχει, με κίνδυνο να απομονωθεί πλέον όλη η Τουρκία και να συμβούν διάφορα πράγματα ερήμην της και με πολύ μεγάλες επιπτώσεις.
Παρουσιάστηκε κατά τον μήνα Σεπτέμβριο τεράστια αύξηση στις εξαγωγές χρυσού από την Τουρκία προς την Ελβετία
Πάντως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολλών αναλυτών, το κρίσιμο σταυροδρόμι, στο οποίο οδήγησε την Τουρκία με τις πολιτικές του ο Ρεντζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχε ως αποτέλεσμα, πολλοί Τούρκοι να καταληφθούν από πανικό και να εξάγουν τον χρυσό τους στην Ελβετία. Όπως δείχνουν τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, παρουσιάστηκε τεράστια αύξηση στις εξαγωγές χρυσού κατά τον μήνα Σεπτέμβριο, που φθάνει στο 627%, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Η συνολική αξία του έφθασε τα 539 εκατομμύρια δολάρια, ενώ η αβεβαιότητα, που επικρατεί για την οικονομική κατάσταση της χώρας, δημιούργησε μία τάση εξαγωγής του πολύτιμου μετάλλου από τις αρχές του έτους προς τις ελβετικές τράπεζες, καθώς η τοπική ελίτ δεν δείχνει πια καθόλου σίγουρη για τα χρόνια, που έρχονται.
Κατά τους αναλυτές, όλα δείχνουν, ότι οι Κούρδοι και η πολιτική αβεβαιότητα στην Τουρκία, παρά την μεγάλη εκλογική νίκη του Ερντογάν, θα βάλουν τέλος στο «οικονομικό θαύμα» της γειτονικής μας χώρας και αυτό ααρά την εντυπωσιακή ανατίμηση της τουρκικής λίρας και την άνοδο του τουρκικού χρηματιστηρίου, που σημειώθηκε αμέσως μετά τις εκλογές.
Η πλειονότητα των τουρκικών στρατιωτικών φυλακίων στις κουρδικές περιοχές εφοδιάζονται από αέρος, καθώς οι οδικές αρτηρίες και οι συγκοινωνίες δεν είναι απολυτα ελεγχόμενες απο το τουρκικό κράτος
Στοιχεία της τουρκικής Στατιστικής Υπηρεσίας αναφέρουν, ότι από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Απρίλιο του 2015 εξήχθη χρυσός αξίας ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, δηλαδή πολύ μεγαλύτερης αξίας από την αξία του εξαγόμενου από την Τουρκία χρυσού κατά τα τελευταία χρόνια.
Ο καθηγητής Οικονομικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πιρί Ρέϊς, Ερχάν Αρσλάνογλου, θεωρεί, ότι αυτές οι αυξημένες εξαγωγές δεν είναι τυχαίες και ότι σχετίζονται με την σημερινή ρευστή κατάσταση στην χώρα του.
Η αβέβαιη κατάσταση στις κουρδικές περιοχές της Τουρκίας φαίνεται, πλέον, και από το γεγονός, ότι η πλειονότητα των τουρκικών στρατιωτικών φυλακίων στο Ντιγιάρμπακιρ και στο Χατάϊ, που ενισχύθηκαν με ισχυρές δυνάμεις το τελευταίο χρονικό διάστημα, εφοδιάζονται από αέρος, καθώς οι οδικές αρτηρίες και οι συγκοινωνίες δεν είναι απολυτα ελεγχόμενες απο το τουρκικό κράτος.
Υπενθυμίζεται, ότι κατά την προεκλογική εκστρατεία συνέβησαν και δύο απίστευτης σκληρότητας βομβιστικά χτυπήματα,μμε στόχο Κούρδους πολίτες στο Σουρούτς τον Ιούλιο και μία στην Άγκυρα, που στοίχισε τη ζωή σε 102 ανθρώπους την 10η Οκτωβρίου σε πορεία ειρήνης.
Η ΕΕ ανησυχεί πλέον για την βία, που υπάρχει στην Τουρκία αλλά και για το γεγονός, ότι η χώρα αυτή έντεχνα έχει γεμίσει την ΕΕ με πρόσφυγες-λαθρομετανάστες μέσα σε δέκα μήνες από την αρχή του έτους.
Ο Πρόεδρος της Τουρκίας δεν παρέλειψε ακόμη να δείξει για άλλη μια φορά τον αυταρχισμό του με θεαματικές εφόδους της Αστυνομίας σε δύο τηλεοπτικά δίκτυα, που πρόσκεινται στην αντιπολίτευση , λίγες ημέρες πριν τις εκλογές, με σκοπό να χειραγωγήσει κάποιους αναποφάσιστους ώστε να ψηφίσουν το κόμμα του.
Και η πρακτική αυτή, φαίνεται, ότι έφερε αποτελέσματα, αν κρίνει κανείς από τα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών.
