Του Αποστόλη Ζώη
Στην αξιοποίηση του τεράστιου ανθρώπινου δυναμικού της διασποράς , το οποίο αποτελεί ανεξάντλητη δύναμη για το Δήμο Μουζακίου, στοχεύει η Χάρτα Συνεργασίας των Φορέων Τοπικής Διακυβέρνησης, που υπογράφηκε μεταξύ του Δήμου Μουζακίου, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, της ΑΝΚΑ και των Συλλόγων των αποδήμων του Ελληνοπύργου. Τη χάρτα Υπέγραψαν ο Δήμαρχος Μουζακίου κ. Κωτσός, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Γουργουλιάνης, ο Πρόεδρος της ΑΝΚΑ και Δήμαρχος Καρδίτσας κ. Παπαλός και όλοι οι πρόεδροι των έξι Συλλόγων αποδήμων του Ελληνοπύργου. Στην εκδήλωση ήταν παρόντες και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και υπεύθυνος του προγράμματος κ. Δημήτρης Γούσιος, όπως και ο κ. Φαρασλής και οι καθηγητές του πανεπιστημίου της Γαλλίας που είναι συνεργάτες του προγράμματος. Βασικός σκοπός της δράσης είναι η διαμόρφωση και η υπογραφή μιας Χάρτας υποχρεώσεων και δεσμεύσεων μεταξύ των πολιτιστικών συλλόγων των αποδήμων και της Τοπικής Κοινότητας του Ελληνόπυργου, εκπροσώπου του Δήμου Μουζακίου, του Εργαστηρίου Αγροτικού Χώρου (ΕΑΧ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, της Αναπτυξιακής Καρδίτσας (ΑΝΚΑ ΑΕ). Η υλοποίηση της συγκεκριμένης δράσης πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ειδικού στόχου της στρατηγικής που αναφέρεται στην ενίσχυση της συμμετοχής των αποδήμων αλλά και των κατοίκων της κοινότητας κατά το σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων. Η «Χάρτα Διακυβέρνησης και Συνεργασίας» θα καθορίζει τους στόχους και τις δράσεις για τις οποίες προτίθενται να συνεργαστούν τα συμβαλλόμενα μέλη.
Ταυτόχρονα θα αποτελέσει και μια βάση νομιμοποίησης για την αναζήτηση χρηματοδοτικών πόρων, εντός και εκτός Ελλάδας και την υλοποίηση συγκεκριμένων έργων. Για τη σύνταξη της Χάρτας πραγματοποιήθηκαν αρκετές συναντήσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και ιδιαίτερα μεταξύ των πολιτιστικών συλλόγων των αποδήμων με την ομάδα του ΕΑΧ του Π.Θ. και εκπρόσωπο του Δήμου, για τον προσδιορισμό των κοινών στόχων στο πλαίσιο και της δημιουργίας της τοπικής διακυβέρνησης. Επιγραμματικά οι κοινοί στόχοι που αποφασίστηκαν είναι η δημιουργία τοπικής διακυβέρνησης βασιζόμενη στην ενίσχυση των συμμετοχικών διαδικασιών. Η τοπική διακυβέρνηση πρέπει να βασίζεται σε εργαλεία, δράσεις, και αρχές ώστε να καταστήσουν την κοινότητα βασικό κόμβο δικτύου των αποδήμων.
Η ανάπτυξη δράσεων για συσπείρωση των αποδήμων, υποβοήθησής τους σε επιχειρηματικές δράσεις και ένταξής τους στην κοινωνία του Ελληνόπυργου. Όπως τέλος και η συνεργασία των πολιτιστικών συλλόγων της τοπικής αυτοδιοίκησης και του συνόλου των υπόλοιπων εμπλεκόμενων φορέων για την συλλογική διαχείριση και προστασία των πόρων της κοινότητας (φυσική – πολιτιστική κληρονομιά). Για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων, έπρεπε οι συμβαλλόμενοι να συμφωνήσουν σε μια σειρά από δεσμεύσεις για την από κοινού συνεργασία. Όλες οι δεσμεύσεις στηρίζονται στην ενσωμάτωση των αποδήμων σ’ ένα σχέδιο αναβίωσης του Ελληνόπυργου με την ενεργή συμμετοχή τους στις οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.
Ένας από τους βασικούς στόχους της τοπικής διακυβέρνησης, σημειώνει ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Γούσιος είναι και η διαμόρφωση και υποστήριξη μιας πολιτικής υποδοχής νέων κατοίκων στην ύπαιθρο. Για το σκοπό αυτό θεωρείται σημαντική η δημιουργία ενός γραφείου υποστήριξης – υποδοχής νέου πληθυσμού σε περιφερειακό επίπεδο. Ο σκοπός του γραφείου θα είναι διττός. Να διευκολύνει την υποδοχή του πληθυσμού σε θέματα κατοίκησης, αλλά και να διευκολύνει δυνητικούς επενδυτές σε θέματα επιχειρηματικότητας. Το γραφείo θα πρέπει να παρέχει πληροφορίες για τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα διαμονής στην ύπαιθρο. Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των ενδιαφερομένων (Συνταξιούχοι, οικογένεια με μικρά παιδιά) και τις ανάγκες τους θα πρέπει να τους παραπέμπει στην αντίστοιχη ομάδα τοπικής διακυβέρνησης. Διαβλέποντας την τάση για αύξηση των αιτημάτων διαμονής, θα πρέπει σε συνεργασία με τις τοπικές διακυβερνήσεις και κατ’ επέκταση με τις υπηρεσίες των δήμων να αναπτυχθούν πολιτικές διευκόλυνσης εγκατάστασης όπως μίσθωση κενών κατοικιών με συμβολικό ενοίκιο, διευκόλυνση μετακίνησης των παιδιών προς τις σχολικές μονάδες και τις λοιπές εξωσχολικές δραστηριότητες, απασχόληση καθηγητή (εάν είναι δυνατόν να ανήκει στο δυναμικό των αποδήμων) για εκμάθηση ξένης γλώσσας στα παιδιά, (δ) δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο, (ε) περίοδος χάριτος (1-2 έτη) από την πληρωμή των δημοτικών τελών. Ουσιαστικά, το γραφείο, καλείται να αποτελέσει τον σύνδεσμο επικοινωνίας των ενδιαφερομένων-απόδημων (ιδιαίτερα του εξωτερικού) με τις τοπικές διακυβερνήσεις των κοινοτήτων για την επίλυση προβλημάτων και την υπεύθυνη απάντηση σε ερωτήματα για επενδυτικές δυνατότητες. Πιο συγκεκριμένα δύο θα είναι οι βασικές λειτουργίες του.
Να καθοδηγεί τους ενδιαφερόμενους, σε ποιους φορείς, υπηρεσίες, οργανισμούς να απευθυνθούν για να έχουν επαρκή πληροφόρηση πάνω στην προτεινόμενη επένδυση. Ειδικότερα, όταν οι ενδιαφερόμενοι είναι απόδημοι του εξωτερικού και δεν έχουν γνώση του επιχειρηματικού πλαισίου που ισχύει στην Ελλάδα. Και να επιλύουν προβλήματα, γραφειοκρατικά και μη, που προκύπτουν κατά τη φάση υλοποίησης των έργων. Ειδικότερα, αυτό καθίσταται αναγκαίο όταν τα ζητήματα ξεπερνούν τις αρμοδιότητες και δυνατότητες της τοπικής διακυβέρνησης και πρέπει να επιλυθούν σε επίπεδο περιφερικών ενοτήτων ή διευθύνσεων υπουργείων. Για παράδειγμα προβλήματα που αφορούν στο χρόνο σύνταξης και έγκριση περιβαλλοντικών όρων, στην ταχύτητα αξιολόγησης του φακέλου για την έγκριση χρηματοδότησης αλλά και μετά στην εκταμίευση των δόσεων κ.α. Σίγουρα, ο μηχανισμός υποστήριξης του δικτύου της διακυβέρνησης με τον μηχανισμό υποδοχής των αποδήμων οφείλουν να είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρούμενοι. Λαμβάνοντας υπόψη τη νέα μορφή της αιρετής περιφέρειας θεωρείται δύσκολη η αποκλειστική υποστήριξη των παραπάνω δομών. Αντίθετα, προτείνεται η δημιουργία περιφερειακής διακυβέρνησης στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των τοπικών διακυβερνήσεων αλλά και φορέων.
Πιο συγκεκριμένα η περιφερειακή διακυβέρνηση θα αποτελείται από στελέχη της περιφέρειας ειδικά σε θέματα αγροτικής ανάπτυξης, γεωργίας, πολιτικών, χρηματοδοτικών πόρων. Στόχος της Δημοτικής μας Αρχής, δηλώνει ο δήμαρχος Μουζακίου κ. Γιώργος Κωτσός, είναι να αξιοποιήσουμε το τεράστιο ανθρώπινο δυναμικό της διασποράς μας, το οποίο αποτελεί ανεξάντλητη δύναμη για το Δήμο μας. Γι’ αυτό το λόγο σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ξεκινάμε πιλοτικά την εφαρμογή συγκεκριμένων πρακτικών στον Ελληνόπυργο, οι οποίες στη συνέχεια θα διαχυθούν σ’ όλο το Δήμο.
Οι προοπτικές
Σε συνεργασία με το Δ. Μουζακίου, το παράδειγμα του Ελληνόπυργου, τονίζει ακόμα ο κ. Γούσιος, θα ακολουθήσουν και άλλες κοινότητες αρχίζοντας από την Οξυά, τη Δρακότρυπα και το Μαυρομάτι. Στη συνέχεια, θα οργανωθεί η Διακυβέρνηση σε επίπεδο Δήμου. Το ΠΘ σε συνεργασία με τους συναδέλφους του Πανεπιστημίου του Clermont-Ferrand θα παραδώσουν στο Δήμαρχο ένα κείμενο πολιτικής υποδοχής πληθυσμού που θα αναφέρεται στην κατοικία, τις υπηρεσίες-εξυπηρετήσεις και την απασχόληση όσων θέλουν να εγκατασταθούν στο Δήμο.
Αυτό το μοντέλο μπορεί να εφαρμοσθεί γρήγορα και σε άλλους Δήμους της Θεσσαλίας. Στόχος σε ένα – δύο χρόνια να δημιουργηθεί η αντίστοιχη Δομή Διακυβέρνησης σε επίπεδο Θεσσαλίας. Υπολογίζουμε, διευκρινίζει ο ίδιος, ότι μια τέτοια δράση μπορεί να ενσωματώσει και κινητοποιήσει πάνω από 200.000 απόδημους, οι οποίοι θα συνεισφέρουν οργανωμένα σε όλους τους τομείς ως πολίτες, ως πιστή αγορά και έμπειροι επιχειρηματίες. Η περιφέρεια, μπορεί να συντονίσει σε συνεργασία με το ΠΘ και τις Αναπτυξιακές Εταιρείες ένα ειδικό γραφείο για τη διερεύνηση τομέων επένδυσης σ’ αυτή την κλίμακα, για τους απόδημους, και να στηρίξει μια θεσσαλική πολιτική υποδοχής πληθυσμού στην ύπαιθρο, καταλήγει ο κ. Γούσιος.
